هر گاه دو نفر، مدّتي با هم رابطه‌ي دوستي داشته باشند، پس از گذشتِ زماني، رويدادهايي در لحظاتِ مشتركِ آنها ديده و شنيده مي‌شود كه براي هر دوي آنها درس است و باعث مي‌شود تا در آينده هرگاه مواردي مشابه با آن رويداد، اتفاق بيافتد، با اشاره‌اي كوتاه، همديگر را از تشابهِ اين موردِ جديد با آن رويداد با خبر كنند، به نحوي كه اگر شخصِ سومي در آن جا حضور داشته باشد، متوجه رمز و اشاراتِ آنها نشود. مثلاً در مواجهه در با يك آدمي كه با شيرين زباني كالايي را به آنها فروخته، و بعداً متوجه شده‌اند كه آن كالا تقلّبي بوده، و اسمِ آن فردِ فروشنده اصغر بوده است، در جايي ديگر كه كسي با چرب زباني، بخواهد كالايي ديگر را به آنها بفروشد، كافي است يكي از آن دو دوست، بگويد : «اصغر»، تا دوستِ ديگر متوجه شود و حواسش را جمع كند. اين مثال براي اتفاقات و رويدادهايي است كه براي دو نفر روي داده و يك گام فراتر از اتفاقاتِ شخصي و خصوصي مي‌افتد. حال اگر اتفاقي در يكي از دوره‌هاي تاريخي، براي كسي در جايي اتفاق بيافتد و به قدري پُركاربرد باشد كه مشابهِ آن در جاي جاي كشور نيز روي بدهد، آنگاه اشاره به آن مورد و يا اتفاق، به نامِ ضرب المثل شناخته مي‌شود. ضرب المثل يا معادلِ پارسي‌ي آن، «زبانزد»، به نوعي نشاندهنده‌ي دغدغه‌هاي فكري‌ي يك جامعه و هدايتي كه روحِ كلي حاكم بر جامعه براي مردمانِ خود در نظر گرفته است، مي‌باشد. با خواندنِ ضرب المثلهاي يك كشور يا يك فرهنگ، به نوعي مي‌توانيم به لايه‌هاي دروني‌ي فكر و انديشه‌ي آنها نفوذ كنيم و ببينيم كه آنها چگونه مردماني هستند. مثلاً انگليسيها، ضرب المثلهاي زيادي در باره‌ي پول و تجارت و «بده بستان» و خريد كردن و … دارند كه مشابهِ بسياري از آنها در زبانِ پارسي وجود ندارد. يعني نياكانِ ما كمتر به اين موارد پرداخته اند و بيشترِ تمركز آنها روي مسايلي است كه فرهنگي ناميده مي‌شود. و برعكس، انگليسيها از همان نسلهاي پيشين، بيشتر به دنبالِ پول بوده‌اند. اين ضرب المثل انگليسي را بخوانيد:
«ما آنقدر پولدار نيستيم كه جنسِ ارزان بخريم»(كنايه به زود خراب شدنِ جنسِ ارزان)
چه ضرب المثلي در پارسي را مي‌توان يافت كه بتوان به صورتِ ترجمه‌ي اين ضرب المثل به كار برد؟
قصدم بيشتر توجه دادن به اين نكات بود، كه در زندگي‌ي روزمره با آنها برخورد مي‌كنيم و از كنارِ آنها مي‌گذريم. وگرنه، با جستجويي مختصر در اينترنت، مي‌توان نمونه‌هايي زياد از ضرب المثلهاي اقوام و فرهنگ‌ها و كشورهاي مختلف را يافت و آنها را با فرهنگِ خودمان مقايسه كرد. در پايان، چند ضرب المثل از زبان‌هاي مختلف را گردآورده‌ام كه برخي از آنها را در ادامه آورده‌ام و براي خواندنِ تمامِ آنها، از اينجا آن را دانلود كرده و بخوانيد.
* نظم در زندگی ، بهترین داروست – ضرب المثل فلسطینی
* سکوت، اشتباه نمی کند – ضرب المثل هندی
* کار، مادر زندگی است – ضرب المثل چک سلواکی
* روز و شب، منتظر هیچ کس نمی ماند – ضرب المثل ژاپن
* کسی موفق می شود که خسته نمی شود – ضرب المثل پرتقالی
* عاشق زبانش را در قلب و احمق در دهان جای داده – ضرب المثل پاکستانی
* عجله پدر ناکامی است – ضرب المثل انگلیسی
* آدم همه کاره، هیچ کاره است – ضرب المثل ایرانی
* آن چه گرانبهاست هدیه نیست بلکه محبت است – ضرب المثل روسی
* آدم بدبین سلاحش نفرت است – ضرب المثل یونانی
* اگر پیری پند ده و اگر جوانی پند گیر – ضرب المثل چینی
* اعتماد به نفس دو سوم موفقیت است – ضرب المثل ایرانی
* صبر، بالاترین هنر است – ضرب المثل اسپانیایی
* صداقت بهترین سیاست است – ضرب المثل انگلیسی
* امید نصف خوشبختی است – ضرب المثل ترکی
* بدون رفیق حتی بهشت جهنم است – ضرب المثل مصری
* شکست ها، ستون های موفقیتند – ضرب المثل ولزی
* جهان متعلق به افراد صبور است – ضرب المثل ایتالیایی
* در موفقیت هم باید راه اعتدال پویید – ضرب المثل دانمارکی
* دوست، آیینه موفقیت دوست است – ضرب المثل انگلیسی
* دوستِ زمان احتیاج، دوست حقیقی است – ضرب المثل انگلیسی
* نیکی هرگز گم نمی شود – ضرب المثل بلژیکی
* نخستین قدم، دشوارترین قدم است – ضرب المثل آلمانی
* هنگام ازدواج بیشتر با گوشهایت مشورت کن تا با چشمهایت – ضرب المثل آلمانی
* کسی که به امید شانس زنده باشد سالها قبل مرده است – ضرب المثل فرانسوی
* برای اینکه انسان کمال یابد، صد سال کافی نیست ولی برای بد نامی او یک روز کافی است – ضرب المثل چینی
* گل ها را تقسیم می کردند گل سرخ نصیب خار شد – ضرب المثل ترکی
* بیان متملق عسلی است آلوده به زهر – ضرب المثل لاتین
* وقتی طفل خود را در آغوش گرفتی ارزش پدر را خواهی دانست – ضرب المثل انگلیسی
* یک بار دیدن با هزار شنیدن برابر است – ضرب المثل چینی
* اگر میخواهی زیاد عمر کنی در جوانی پیر بشو – ضرب المثل اسپانیایی
* اگر جوانان دانش و پیران قوت داشتند همه چیز روبراه می شد – ضرب المثل ایتالیایی
* از کوه قدم به قدم بالا می روند، ثروت اندک اندک بدست می آید و دانایی کم کم حاصل می گردد – ضرب المثل آفریقایی
* سكوت هرگز اشتباه نمي‌كند – ضرب المثل فرانسوي
* هر روز بلندی را پایانی است – ضرب المثل آفریقایی
* با چوبهایی که در جوانی گرد آوردی در پیری گرم خواهید شد – ضرب المثل آفریقایی
* يك قايق شكسته هنوز سه هزار تا ميخ دارد – ضرب المثل چيني
* معایب دیگران معلمان خوبی هستند – ضرب المثل المانی
* با زبان خوش و مهربانی می توانید فیلی را با مویی بکشید – ضرب المثل فارسی
* دو بار پرسیدن بهتر از یک بار راه را اشتباه رفتن است – ضرب المثل آلمانی
* هر کس آنچه را که دلش خواست بگوید آنچه را که دلش نمی خواهد ، خواهد شنید – ضرب المثل ترکی
* دو نكته را هميشه به خاطرداشته باش، 1- همه‌ي آن چيزي كه مي داني نگو – ضرب المثل انگليسي
* هر قدر هم در یک جاده عوضي رفته باشی، برگرد – ضرب المثل ترکی
* تندرستی، تاجی است بر سر انسان سالم ولی هیچ كس جز یک بیمار این تاج را نمی بیند – ضرب المثل مصری
* از دشمنی که خصومت خود را در برابر تو ابراز می کند، زیاد نترس – ضرب المثل ایتالیایی
* شخص قوی و ابشار هر دو راه خود را باز می کنند – ضرب المثل انگلیسی
* سنگ هرگز در آب نمی پوسد و حرف خوب اثرش از بین نمی برد – ضرب المثل هندی
————————————————————————
ساعت 2:25 روز يكشنبه
1 / 2 / 1392
21 / 4 / 2013
ب ب : 